David Jozefovitch reçoit, alors qu'il est déporté sur les rives de la mer de Laptev, une lettre d'une amie juive, F.K. Škliarskaitė (nom féminin lituanien issu du nom Shkliar ou Shklar), qui décrit toute l'horreur qu'elle voit tout au long de son avancée vers l'Ouest avec l'armée soviétique, la perte de sa famille, et son désir de vengeance. La lettre est écrite en Yiddish (Retranscription et traduction par Denis Eckert, 2023).

 

Bonjour Youzik,

J’ai reçu ta lettre aujourd’hui et je te réponds de suite. Tu te plains que nous t’écrivons rarement, mais inutile d’en parler.

Il y a beaucoup à dire à propos de la Lituanie et des centaines de fosses où sont couchés nos camarades et amis, sur mes parents, ma/mes sœur[s] et mon/mes frère[s], que l’on a torturés et fusillés dans la forêt d’Alytus, et bien d’autres choses encore. Mais, de tout cela, on n’a pas très envie de parler et d’écrire.

Je pourrais aussi, par contre, parler de vengeance, de sanglants combats, de victoires et des difficultés exceptionnelles dans ce combat pour anéantir cet ennemi sanguinaire. Yankele Kushner n’est plus, lui non plus. Il est tombé en terre ennemie déjà, près de la localité de Medewald.

Je pourrais t’écrire des tas de choses, seulement ces jours-ci on n’arrive pas encore à concentrer ses pensées. Tout est tellement étourdissant et violent que l’on ne peut pas se consacrer à écrire de manière détaillée.

Nous avons libéré Klaipeda, nous sommes en Prusse-Orientale, on a vécu dans des domaines abandonnés par des Boches enfuis. Oui, à la saveur de la vengeance nous avons déjà goûté. Mais nous serons bientôt dans les rues de Berlin. Si ce n’est pas nous en personne (la mort est traître, elle ne nous épargne pas assez souvent), alors ce sera nos camarades. Nous allons faire passer en jugement les assassins boches, le sang pour le sang, mort pour mort, et cela va être une compensation partielle de nos souffrances.

Reste fort et en bonne santé.

Fais confiance à l’avenir.

Feyge

Traduit du yiddish par Denis Eckert (2023)

1.
א גיט מארגן יוזיק!
a git morgn iuzik!

2.
כ′האב הײנט געקראגן דײן בריװ און כ′ענטפער דיר גלײך.
kh’hob haynt gekrogn dayn brif un kh’entfer dir glaykh.

3.
דו האסט פאריבל, װאס מיר שרײבן דיר זעלטן, אבער מה נאמר
du host faribel, az mir shraybn dir zeltn, ober ma noymer

4.
מה נדבר. דערצײלן איז דא א סך װאס, װעגן ליטע מיט הונדענרער
uma’nedaber. dertseyln iz do a sakh vos, vegn Lite mit  hunderter

5.
גראבנס, װו עס ליגן אונזער כאװײרים און פרײנט, װעגן מײנע עלטערן
grobns, vu es lign unzere khaveyrim un fraynd, vegn mayne eltern

6.
שװעסטער און ברידער, װעלכע מען האט געפּײניקט און דערשאסן
shvester un brider/bruder, velkhe men hot gepaynikt un dershosn

7.
בײ אליטער װאלד. װעגן נאך און נאך: װעגן דעם אלץ אבער
bay  aliter vald,  vegn nokh un nokh: vegn dem alts ober
 
8.
װילט זיך אױסמײדן צו רײדן און צו שרײבן.
vilt zikh oysmadn tsu redn un tsu shraybn.

9.
כ′װאלט אבער אױך קענען דערצײלן װעגן נקמה, װעגן
kh’volt ober oykh kenen dertseyln vegn nekome

10.
בלוטיקע שלאכטן, װעגן זיגן און אױסערגעװײנלעכע שװעריקײטן
blutike shlakhtn, vegn zign un oysergeveynlekhe shverikaytn

11.
אין קאמף צום פארניכטן דעם בלוטיקן שונא.
in kamf tsum farnikhtn dem blutikn soyne.

12.
ניטא שױן אױך יאנקעלע קושנער. ער איז געפאלן
nito shoyn oykh yankele kushner. er iz gefaln

13.
שױן אױפן שונא′ס ערד לעבן סטאנציל Medewald
shoyn oyfn soyne’s erd lebn stantsie Medewald.

14.
כ′װאלט דיר א סך געקענט שרײבן, נאר הײנט צום טאג
kh’volt dir a sakh gekent shraybn, nor haynt tsum tog

15.
קען מען נאך די געדאנקען ניט קאנצענטרירן. ס′איז
ken men zikh tsu gedanken nit kontsentrirn. s’iz

16.
אַלץ אזױ רױשיק און שטורמיש, אז מען קען זיך ניט
alts azoy royshik un shturmerish, az men ken zikh nit

17.
פארנעמען מיט אױספֿירלעכן שרײבן.
farnemen mit oysfirlekhn shraybn.

18.
מיר האבן באפרײט קלײפעדע, מיר זײנען געװען
mir hobn bafrayt klaypede, mir zenen geven

19.
אין אסטפרױסן, געלעבט אין פארלאזענע אימעניעס פון אנטלאפענע
in ostproysn, gelebt in farlorene imenies fun antlofene

20.
יעקעס. יא ,דעם טעס פון נקמה האבן מיר שױן
yekes. yo, dem tam fun nekome hobn mir shoyn

21.
פארזוכט. מיר װעלן נאך אבער גײן אױף די גאסן פון
farzikht. mir veln nokh ober geyn oyf dis gasn fun

22.
בערלין. אױב ניט מיר פערזענלעך (דער טױט איז א כיטרער, ער
berlin.  oyb nit mir perzenlekh (der toyt iz a khitrer, er

23.
שאנעװעט ניט גאַנץ אָפֿט), איז אונזערע כאװײרים. מיר װעלן
shanevet nit gants oft), iz unzere khaveyrim. mir velln

24.
משפּטן די יעקישע מערדער מיט בלוט פאר בלוט, טױט פאר
mishpetn di yekishe merder mit blut far blut, toyt far

25.
טױט און דאס װעט זײן א טײלװײזע סאטיספאקציע פאר אונזער לײדן.
toyt, un dos vet zayn a taylvayze satisfaktsie far unzer laydn

26.
זײ געזונט און שטארק.
zay gezunt un shtark

27.
האף אפן צוקונפט. פײגע
hof afn tsukunft. feyge