David Jozefovitch reçoit, alors qu'il est déporté sur les rives de la mer de Laptev, une lettre d'une amie juive, F.K. Škliarskaitė (nom féminin lituanien issu du nom Shkliar ou Shklar), qui décrit toute l'horreur qu'elle voit tout au long de son avancée vers l'Ouest avec l'armée soviétique, la perte de sa famille, et son désir de vengeance. La lettre est écrite en Yiddish (Retranscription et traduction par Denis Eckert, 2023).

1.
א גיט מארגן יוזיק!
a git morgn iuzik!
Bonjour Youzik

2.
כ′האב הײנט געקראגן דײן בריװ און כ′ענטפער דיר גלײך.
kh’hob haynt gekrogn dayn brif un kh’entfer dir glaykh.
J’ai reçu ta lettre aujourd’hui et je te réponds de suite.

3.
דו האסט פאריבל, װאס מיר שרײבן דיר זעלטן, אבער מה נאמר
du host faribel, az mir shraybn dir zeltn, ober ma noymer
Tu te plains que nous t’écrivons rarement, mais inutile

4.
מה נדבר. דערצײלן איז דא א סך װאס, װעגן ליטע מיט הונדענרער
uma’nedaber. dertseyln iz do a sakh vos, vegn Lite mit  hunderter
d’en parler. Il  y a beaucoup à dire à propos de la Lituanie et des centaines

5.
גראבנס, װו עס ליגן אונזער כאװײרים און פרײנט, װעגן מײנע עלטערן
grobns, vu es lign unzere khaveyrim un fraynd, vegn mayne eltern
de fosses où sont couchés nos camarades et amis, sur mes parents,

6.
שװעסטער און ברידער, װעלכע מען האט געפּײניקט און דערשאסן
shvester un brider/bruder, velkhe men hot gepaynikt un dershosn
 ma/mes sœur[s] et mon/mes frère[s],  que l’on a torturés et fusillés

7.
בײ אליטער װאלד. װעגן נאך און נאך: װעגן דעם אלץ אבער
bay  aliter vald,  vegn nokh un nokh: vegn dem alts ober
dans la forêt d’Alytus, et bien d’autres choses encore. Mais, de tout cela,
 
8.
װילט זיך אױסמײדן צו רײדן און צו שרײבן.
vilt zikh oysmadn tsu redn un tsu shraybn.
on n’a pas très envie de parler et d’écrire.

9.
כ′װאלט אבער אױך קענען דערצײלן װעגן נקמה, װעגן
kh’volt ober oykh kenen dertseyln vegn nekome
Je pourrais aussi, par contre, parler de vengeance, de  

10.
בלוטיקע שלאכטן, װעגן זיגן און אױסערגעװײנלעכע שװעריקײטן
blutike shlakhtn, vegn zign un oysergeveynlekhe shverikaytn
sanglants combats, de victoires et des difficultés exceptionnelles

11.
אין קאמף צום פארניכטן דעם בלוטיקן שונא.
in kamf tsum farnikhtn dem blutikn soyne.
dans ce combat pour anéantir cet ennemi sanguinaire.

12.
ניטא שױן אױך יאנקעלע קושנער. ער איז געפאלן
nito shoyn oykh yankele kushner. er iz gefaln
Yankele Kushner n’est plus, lui non plus. Il est tombé

13.
שױן אױפן שונא′ס ערד לעבן סטאנציל Medewald
shoyn oyfn soyne’s erd lebn stantsie Medewald.
en terre ennemie déjà, près du village/de la gare de Medewald.

14.
כ′װאלט דיר א סך געקענט שרײבן, נאר הײנט צום טאג
kh’volt dir a sakh gekent shraybn, nor haynt tsum tog
Je pourrais t’écrire des tas de choses,  seulement ces jours-ci
15.
קען מען נאך די געדאנקען ניט קאנצענטרירן. ס′איז
ken men zikh tsu gedanken nit kontsentrirn. s’iz
on n’arrive pas encore à concentrer ses pensées. Tout est

16.
אַלץ אזױ רױשיק און שטורמיש, אז מען קען זיך ניט
alts azoy royshik un shturmerish, az men ken zikh nit
tellement étourdissant et violent que l’on ne peut pas se

17.
פארנעמען מיט אױספֿירלעכן שרײבן.
farnemen mit oysfirlekhn shraybn.
consacrer à écrire de manière détaillée.

18.
מיר האבן באפרײט קלײפעדע, מיר זײנען געװען
mir hobn bafrayt klaypede, mir zenen geven
Nous avons libéré Klaipeda, nous sommes

19.
אין אסטפרױסן, געלעבט אין פארלאזענע אימעניעס פון אנטלאפענע
in ostproysn, gelebt in farlorene imenies fun antlofene
en Prusse-Orientale, on a vécu dans des domaines abandonnés par des enfuis

20.
יעקעס. יא ,דעם טעס פון נקמה האבן מיר שױן
yekes. yo, dem tam fun nekome hobn mir shoyn
 Boches. Oui, à la saveur de la vengeance nous avons déjà

21.
פארזוכט. מיר װעלן נאך אבער גײן אױף די גאסן פון
farzikht. mir veln nokh ober geyn oyf dis gasn fun
goûté. Mais nous serons bientôt dans les rues de
 
22.
בערלין. אױב ניט מיר פערזענלעך (דער טױט איז א כיטרער, ער
berlin.  oyb nit mir perzenlekh (der toyt iz a khitrer, er
Berlin. Si ce n’est pas nous en personne (la mort est traître, elle

23.
שאנעװעט ניט גאַנץ אָפֿט), איז אונזערע כאװײרים. מיר װעלן
shanevet nit gants oft), iz unzere khaveyrim. mir velln
ne nous épargne pas assez souvent), alors ce sera nos camarades. Nous allons

24.
משפּטן די יעקישע מערדער מיט בלוט פאר בלוט, טױט פאר
mishpetn di yekishe merder mit blut far blut, toyt far
faire passer en jugement les assassins boches, le sang pour le sang, mort pour

25.
טױט און דאס װעט זײן א טײלװײזע סאטיספאקציע פאר אונזער לײדן.
toyt, un dos vet zayn a taylvayze satisfaktsie far unzer laydn
mort, et cela va être une compensation partielle de nos souffrances.  

26.
זײ געזונט און שטארק.
zay gezunt un shtark
Reste fort et en bonne santé

27.
האף אפן צוקונפט. פײגע
hof afn tsukunft. feyge
Fais confiance à l’avenir. Feyge

Traduit du yiddish par Denis Eckert (2023)