Solidarité Ukraine
INED Éditions. Archiwum Dźwiękowe, Europejska pamięć o Gułagu

BioGrafie

03
×

Vanda VALIŪTĖ


Vanda Valiūtė urodziła się w 1927 r. w małym litewskim posiołku w parafii Kaltinėnai. Zostaje aresztowana w 1946 roku, ponieważ jej rodzice pomagają wujkowi i kuzynowi, którzy ukrywają się w lesie i walczą z Sowietami. Jej rodzice zostali deportowani, a ona została wysłana do obozu w obwodzie krasnojarskim, a następnie do obozu w Kengir (obóz w stepie Stepłag). Z pracy przymusowej została przydzielona do warsztatu, gdzie mogła wykorzystać swój talent jako malarka. Pod koniec swojego pobytu w więzieniu porusza się bez straży. Wkrótce po śmierci Stalina została zwolniona, ale zamieszkała niedaleko łagru i była świadkiem z zewnątrz represji związanych z buntem więźniów, która miał tam miejsce latem 1954 roku.

W czasie pobytu w obozie zaczęła korespondować pisząc listy miłosne  do jednego z więźniów, którego spotykała od czasu do czasu, gdy oboje poruszali się po terenie  obozu w drodze do pracy w obecności strażników. Korespondencję tę kontynuowali aż do 1956 r., kiedy to przeniesiono go do obozu w rejonie Magadanu. Zachowała wszystkie listy, które jej wysłał. Obecnie są one zdeponowane w archiwum Stowarzyszenia Memoriał w Moskwie. W 1963 roku dołączyła do rodziców, którzy nadal mieszkają w obwodzie irkuckim, gdzie zostali deportowani. Nie udało im się wrócić na Litwę z powodu braku pieniędzy. Mimo kilku niefortunnych prób powrotu na Litwę po 1991 r., nadal mieszka w tej syberyjskiej wiosce. Mieszka niedaleko cmentarza, na którym wiele litewskich grobów jest nadal wyróżnia się bardzo wysokimi krzyżami, ale z którego kilka lat temu trumny zostały usunięte i przeniesione na Litwę. Kontynuuje swoją działalność jako artystka.

 

PDF (102.76 KB) See MEDIA
Fermer

Aresztowanie i obóz

Vanda Valiutė zostaje aresztowana, ponieważ wraz z rodzicami kilkakrotnie pomagała swojemu wujkowi i kuzynowi, którzy walczyli z Sowietami, dostarczając im żywność. Skazana jest na dziesięć lat łagru - najpierw w Krasnojarsku, a następnie w Kengirze w Kazachstanie.

 

Fermer

Korespondencja miłosna między osobami przebywającymi w dwóch różnych obozach

Vanda Valiutė nawiązuje do korespondencji, którą prowadziła przez kilka lat z mężczyzną, który najpierw został skazany na pobyt w pobliskim łagrze, a następnie przeniesiony do łagru w regionie Magadanu. Poznała go podczas podróży w kolumnie, pod eskortą, w Stepłagu.

 

Fermer

Miłość bez spotykania się ze sobą

Vanda Valiutė opowiada, jak rozpoczęła swoją korespondencję z więźniem, Jonasem.

Fermer

Vanda Valiutė, świadek represji wobec buntu Kengiru (1954)

Latem 1954 r. Vanda Valiutė jest świadkiem, spoza obozu, skutków stłumienia buntu więźniów w gułagu w Kengirze.

 

Fermer

Niemożliwy powrót

Vanda Valiutė opowiada o nieudanych próbach powrotu na Litwę po 1991 roku.